دکتر زهرا شیخی*: بیش از یک سال از پاندمی جهانی کرونا و شیوع این بیماری در کشور می‌گذرد اما هنوز هم دستورالعمل مشخص و واحدی برای مدیریت این بیماری وجود ندارد. گاهی تصمیمات خلق‌الساعه‌ای در موارد مختلف گرفته شده است مانند بازگشایی مدارس در شهریورماه سال 99 یا برگزاری کنکور در سال جاری به‌رغم اعلام خود مسؤولان مبنی بر ورود کشور به پیک پنجم کرونا؛ که همین موارد علاوه بر اثبات تناقض در عملکرد و گفتار مسؤولان اجرایی، نشانه‌ای از نبود مدیریت واحد برای کنترل بیماری است. 

۱ـ با توجه به اینکه با ویروسی کاملا ناشناخته مواجه هستیم و به نوعی تمام دنیا با رفتارها و جهش‌های این ویروس غافلگیر می‌شوند، ضروری است راهکارهای پیشگیرانه و مسائل بهداشتی را اصل موضوع قرار دهیم، یعنی اگر قرار است در رکن اصلی پیشگیری، ورود کنیم باید سیستم دفاعی بدن فرد مدافع که میزبان بیماری است، تقویت شود. سیستم دفاعی نیز از ۲ طریق که یکی واکسیناسیون مطمئن و دیگری اصلاح سبک زندگی است تقویت می‌شود، بنابراین باید ضمن آموزش عموم مردم در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محیط، تغذیه مناسب و ابعاد مختلف اصلاح سبک زندگی سالم برای تقویت سیستم دفاعی نیز آموزش داده شود و مورد تأکید باشد و همچنین امکانات لازم در این زمینه در دسترس سریع مردم قرار گیرد. 

۲ـ همچنین به عنوان اولویت اصلی و مهم، واکسیناسیون مطمئن و سریع در دستور کار قرار گیرد که در این زمینه نیز رویکرد مثبتی از سوی دولت فعلی و مسؤولان اجرایی شاهد نبودیم. زمانی که لازم بود خط تولید واکسن داخلی تقویت شود یا از طریق واردات، واکسن مطمئن خریداری شود، متأسفانه برنامه‌‌ریزی‌های نادرست و سوء‌‌مدیریت موجب شد واکسیناسیون با تأخیر انجام شود. همه این موارد دست به دست هم می‌دهند و موجب می‌شوند پیک‌های مختلف کرونا در کشور تکرار شود. اگر ضرورت تغییر رویکرد و اصلاح رویه در کنترل و مدیریت بیماری و واکسیناسیون عمومی همچنان نادیده گرفته شود و برنامه‌ریزی‌های دقیق صورت نگیرد، قطعا در آینده شاهد عواقب خطرناک‌تری هم خواهیم بود. 

در حال حاضر طبق اعلام مسؤولان، متأسفانه اکثر شهرهای کشور در وضعیت قرمز کرونا قرار دارند. در این میان شهرهایی که در مناطق کم‌برخوردار هستند شرایط بحرانی دارند. دولت باید از یک میلیارد یورویی که از صندوق ذخیره ارزی برداشت کرده و منابع مالی دیگر که در اختیار دارد، مبالغی را به این مناطق اختصاص دهد تا اگر امکانات بیمارستانی و بهداشتی لازم است، سریع‌تر تأمین شود.

3- معتقدم رویکرد استفاده از دانش بومی، الگوهای جهادی و نگاه به توانمندی داخل می‌تواند راهگشای حل بحران کرونا در کشور بویژه در شهرهایی باشد که مردم آن آسیب‌پذیرتر هستند و امکانات کمتری دارند لذا انتظار می‌رود دولت آینده، مدیریت نادرست دولت دوازدهم در عرصه کرونا را جبران کند؛ هر چند از دولت فعلی نیز این توقع می‌رود در زمان محدود باقی‌مانده در این امر از هیچ تلاشی دریغ نکند. 

*سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس

گروه اجتماعی: گونه دلتای ویروس کرونا که بر اساس نظر محققان و پزشکان ۱۲ برابر کرونای چینی قابلیت سرایت دارد، در 80 کشور دنیا شناسایی شده و هر روز یک کشور جدید را به محدوده نفوذ خود می‌افزاید. بر همین اساس، ایران نیز از هفته گذشته میزبان این میهمان ناخوانده از کشور هند شد تا ثبات نسبی ایجاد‌شده در مبارزه با «کووید-۱۹» از بین رفته و کم‌کم وضعیت شهرها به سمت قرمز شدن برود. در حالی که هم‌اکنون 15 مرکز استان در وضعیت قرمز کرونایی هستند، آمارها و اخبار حکایت از آن دارد که ردپای گونه دلتای ویروس کرونا در تهران نیز شناسایی شده است. 

در همین زمینه، معاون درمان ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران گفت: دلتا یا همان ویروس جهش‌یافته هندی کرونا در بیماران تهرانی هم مشاهده شده و به عبارتی این بیماری وارد پایتخت شده است. 

 نادر توکلی افزود: وضعیت بالینی بیماران مراجعه‌کننده به مراکز درمانی موید این موضوع است که نوع دلتای ویروس کرونا به تهران نیز نفوذ کرده است. وی ادامه داد: هر چند امکان بررسی بیماران از لحاظ ابتلا به این ویروس جهش‌یافته هندی، وجود ندارد اما شواهد موجود بر این موضوع دلالت دارد که رفتار فعلی ویروس در بیماران متناسب با گونه دلتا یا همان ویروس جهش‌یافته هندی است. توکلی تاکید کرد: با وجود اینکه شدت ابتلا و عفونت دلتا نسبت به ویروس انگلیسی بیشتر بوده و این ویروس مسری‌تر است، خوشبختانه مرگ‌و‌میر بر اثر این جهش بیشتر نشده است. معاون درمان ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران ادامه داد: دقت تست‌های پی‌سی‌آر برای تشخیص دلتا، خیلی زیاد نیست و باید بیشتر به علائم بالینی برای تشخیص بیماری توجه کرد. توکلی اظهار داشت: علائم اولیه ویروس جهش‌یافته هندی موسوم به دلتا، شبیه سرماخوردگی است و آبریزش بینی، گلودرد و احتقان بینی مهم‌ترین علائم اولیه ابتلا به کرونای هندی به شمار می‌رود. وی ادامه داد: هر چند توصیه‌های قبلی مانند رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک برای مقابله با بیماری کرونا موثر است اما مهم‌ترین راهکار مقابله با آن پوشش کامل واکسیناسیون در کشور است و این کار باید با شتاب بیشتری انجام شود. 

 

* تهران در حال تجربه موج پنجم کرونا

وضعیت کرونا در تهران طی هفته‌های گذشته دچار تغییر شده و آمارها حکایت از آن دارد که میزان مراجعان سرپایی و بستری‌ها و نهایتا آمار فوت مربوط به این بیماری در حال افزایش است. در این زمینه علیرضا زالی، فرمانده ستاد عملیات مقابله با ویروس کرونا در استان تهران گفت: در ۲ هفته گذشته تعداد مراجعان سرپایی در تهران 4/24 درصد افزایش داشته و تهران در حال تجربه موج پنجم کروناست. وی در ادامه گفت: در ۲ هفته گذشته تعداد کل مراجعان اعم از بیماران بستری شده و سرپایی ۲۰ درصد، تعداد بیماران بستری شده در بخش‌های عادی حدود ۱۴درصد و تعداد کسانی که در بخش ویژه بستری شدند 8/8 درصد افزایش یافته و در هفته جاری میزان مرگ‌ومیر 5/13 درصد افزایش داشته است. زالی افزود: مساله اصلی ما در برابر کرونا، واکسیناسیون است و هر چه با تعلل بیشتر صورت بگیرد شاهد مرگ‌و‌میر بیشتری خواهیم بود و درصد ناچیز واکسیناسیون کنترل بیماری را نیز برای ما سخت کرده است.  

زالی در ادامه گفت: در ۳ هفته اخیر با واکسیناسیون گروه سنی بالای ۷۰ سال کاهش مرگ‌و‌میر در این سنین را داشتیم. 

 

* خروج از تهران ممنوع شد

جانشین رئیس پلیس راهور ناجا از تشدید برخورد با ترددهای غیرمجاز در شهرهای قرمز و نارنجی کشور خبر داد. سردار سیدتیمور حسینی درباره ممنوعیت سفر به شهرهای قرمز کرونایی اظهار داشت: با ورود به موج پنجم کرونا و اینکه شهر‌های بسیاری وارد وضعیت نارنجی و قرمز کرونایی شدند، پلیس راهور محدودیت‌های ترافیکی را به مورد اجرا گذاشته است. سردار تیمور حسینی افزود: سفر از شهرهای نارنجی و قرمز کرونایی و بالعکس دارای ممنوعیت و محدودیت است. وی درباره سفر به شهرهای شمالی کشور بیان کرد: درباره شهرهای شمالی کشور هم ممنوعیت تردد وجود دارد و با توجه به اینکه تهران جزو شهرهای قرمز محسوب می‌شود، لذا خروج از تهران به هر سمتی ممنوع و دارای محدودیت بوده و مشمول جریمه یک میلیون تومانی است.

 

* ۱۵ مرکز استان در وضعیت قرمز

رنگ‌بندی جدید کشور در اپلیکیشن ماسک منتشر شد که بر این اساس ۱۵ مرکز استان کشور در وضعیت قرمز کرونا قرار گرفته‌اند. علاوه بر شهرستان‌های قرمز قبلی، شهرستان‌های عجبشیر (استان آذربایجان شرقی)، اصفهان و کاشان (استان اصفهان)، کرج (استان البرز)، ایلام (استان ایلام)، دشتستان و کنگان (استان بوشهر)، رباط‌کریم، شهریار و پیشوا (استان تهران)، مشهد (استان خراسان رضوی)، شیروان (استان خراسان شمالی)، چابهار (استان سیستان‌و‌بلوچستان)، شیراز (استان فارس)، بابل، ساری، سوادکوه، نور و نوشهر (استان مازندران)، جاسک (استان هرمزگان)، فارسان و لردگان (استان چهارمحال‌و‌بختیاری)، شهربابک (استان کرمان)، بویراحمد (استان کهگیلویه‌وبویراحمد)، رشت (استان گیلان) و بافق و بهاباد (استان یزد) در وضعیت قرمز قرار گرفتند. 

 آخرین آمار رنگ‌بندی حکایت از آن دارد که ۱۲۰ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۸۲ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۱۴۶ شهرستان در وضعیت زرد قرار دارند و در نهایت وضعیت آبی برای هیچ یک از شهرستان‌های کشور به ثبت نرسیده است. 

 

* اگر قبلا کرونا گرفته‌اید، کرونای دلتا نمی‌گیرید

با ورود دلتا کرونا به کشور این نگرانی به وجود آمد که آیا کسانی که به گونه‌های دیگر «کووید -19» مبتلا شده بودند به این گونه جدید بیماری مبتلا خواهند شد یا خیر که در این زمینه عضو ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: بهبودیافتگان «کووید‌-19» به دلیل وجود آنتی‌بادی در بدن، در مقابل این ویروس نیز ایمن بوده و به گونه دلتا مبتلا نخواهند شد. مسعود مردانی افزود: ویروس کرونا دلتا برخلاف کرونای چینی، بیش از بزرگسالان، کودکان و نوجوانان را درگیر می‌کند و علائم آن نیز عمدتا در این گروه جمعیتی شدیدتر است. 

وی خاطرنشان کرد: قدرت انتقال و سرایت این ویروس نیز ۱۲ برابر بیشتر از کرونای چینی بوده و از انسان به انسان به سرعت انتقال می‌یابد. مردانی ادامه داد: بهبودیافتگان کرونا اما به ندرت به این ویروس مبتلا می‌شوند و در صورت ابتلا نیز احتمالا موارد خفیف بیماری را تجربه می‌کنند. 

 

* اثربخشی واکسن برکت مقابل گونه‌های جدید کرونا

واکسیناسیون عمومی با استفاده از واکسن «کوو ایران برکت» آغاز شده و تا پایان شهریور، 50 میلیون دوز از این واکسن از سوی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) به وزارت بهداشت تحویل خواهد شد. با ورود دلتا ویروس به کشور این سوال پیش آمده که آیا این واکسن داخلی در برابر این ویروس مهاجم اثربخشی دارد یا خیر. در همین زمینه مینو محرز، مجری طرح کارآزمایی بالینی واکسن برکت گفت: این واکسن در برابر ۲ نوع ویروس جهش‌‌یافته کرونا کارایی دارد. متخصص بیماری‌های عفونی و مجری طرح کارآزمایی بالینی واکسن برکت با بیان اینکه این واکسن به وزارت بهداشت تحویل داده شده و باید وزارت بهداشت برای واکسیناسیون تصمیم بگیرد، گفت: زیرساخت‌ها برای تزریق واکسن در ایران بی‌نظیر است اما باید سرعت واکسیناسیون در ایران بالا برود. محرز تاکید کرد: واکسن برکت روی جهش‌های بتا و آلفا موثر است اما هنوز درباره نوع دلتا نتوانستیم به نتیجه‌ای برسیم. 

او تصریح کرد: واکسیناسیون در کشور ما به کندی انجام می‌شود و مردم کلافه شده‌اند. در روز‌های اخیر شاهد بودیم که برخی برای تزریق واکسن به کشور ارمنستان می‌روند ولی ما نمی‌دانیم که آنها چه واکسنی را دریافت می‌کنند، امیدواریم واکسنی که در ارمنستان دریافت می‌شود مورد تایید مجامع بین‌المللی باشد. 

 

***

قطع گسترده و چند ساعته برق در نقاط مختلف کشور در نهایت باعث عذرخواهی حسن روحانی شد؛‌ البته عذرخواهی‌ای آمیخته به بیانات اشتباه یا به عبارت دیگر غیرواقع درباره تولید برق.  رئیس‌جمهور در اظهارات روز گذشته خود در هیات دولت به مشکل کمبود و قطعی ‌برق در کشور اشاره کرد و گفت: در 8 سال گذشته حدود 2500 مگاوات به طور سالانه به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شده است، این در حالی است که قبل از این دولت به طور متوسط سالانه 1700 مگاوات برق اضافه می‌شد، پس برق را بیش از آنچه نرم دولت‌های پیشین بوده اضافه کردیم اما با این وجود به خاطر گرمای شدید و خشکسالی دچار مشکل می‌شویم. روحانی با بیان اینکه برق برای زندگی، آسایش و حیات مردم و تولید کشور اهمیت بسزایی دارد، اظهار داشت: امسال دچار خشکسالی بی‌سابقه‌ای هستیم و میزان بارندگی نسبت به پارسال 52درصد کاهش داشته است و 7 هزار مگاوات تولید برقابی کشور به خاطر کاهش آب سدها تقریبا قطع شده است.  همچنین در روزهای گذشته نیروگاه بوشهر به خاطر نیاز به تعمیرات از مدار خارج شده بود.  لذا رنج و سختی فراوانی برای مردم ایجاد شد. رئیس‌جمهور افزود: تولیدات صنعتی کشور نسبت به سال گذشته 50 درصد افزایش یافته و این موجب افزایش مصرف برق شده است. البته دلایل دیگری وجود دارد که به معاون اول دستور دادم مشکلات و راه‌حل‌های این معضل را شناسایی و برطرف کنند و در این زمینه بخشی از صنعت با تغییر ساعات فعالیت خود می‌تواند همراهی کند. روحانی ادامه داد: در خاموشی‌ها مهم این است که مردم از ساعات آن مطلع باشند تا بتوانند پیش‌بینی و برنامه‌ریزی کنند. البته نسبت به مردم عزیزی که در این روزها دچار مشکل و رنج شدند، عذرخواهی می‌کنم و خواهش می‌کنم مقداری در مصرف برق صرفه‌جویی کنند. رئیس‌جمهور گفت: وزارت نیرو در این زمینه مقصر نیست، منتها باید برای مردم توضیح دهد مشکل چه بوده است و باید راه‌حل مشکل را اجرایی کنند. 

 

* حرف غلط در بین حرف‌های درست

بخشی از اظهارات روحانی ناظر به افزایش بیش از ۲ هزار مگاواتی تولید برق به طور سالانه درست است و آمارها هم مؤید این موضوع است اما بخشی از اظهارات او مبنی بر کمتر بودن تولید برق در دولت‌های پیشین و رقم تولید سالانه ۱۷۰۰ مگاوات اشتباه است. 

میزان ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور در سال 84، ۴۱ هزار مگاوات بوده که در پایان دولت‌ دهم در سال، ۹۱ به ۶۸ هزار و ۹۴۱ مگاوات طبق گزارش توانیر رسیده است؛ این یعنی سالانه 5/3 هزار مگاوات افزایش ظرفیت تولید.

 

* آمارها چیز دیگری می‌گوید

یکی از مراکزی که آمار تولید برق در کشور را در سال‌های پس از انقلاب منتشر کرده است، بانک مرکزی است. طبق آخرین آمار بانک مرکزی، میزان تولید برق در کشور در سال 98، 326 هزار میلیون کیلووات ساعت بوده است. این عدد در ابتدای دولت تدبیر و امید 262 هزار میلیون کیلووات ساعت بوده است که نشان از رشد 24 درصدی میزان تولید برق در طول عمر دولت حسن روحانی دارد. حال اگر این آمار را برای دولت‌های دهم و یازدهم بررسی کنیم، مشاهده می‌شود میزان تولید برق از 178 هزار میلیون کیلووات ساعت در سال 84 به عدد 254 هزار میلیون کیلووات ساعت در سال پایانی عمر دولت قبل رسیده است که نشان از رشد 42 درصدی میزان تولید برق در این دوره دارد. 

 

* توانیر ادعای روحانی را رد کرد

عقب‌ماندگی دولت روحانی به غیر از گزارش بانک مرکزی مستند به گزارش دیگر نهادهای دولتی است به‌طوری که شرکت مادر تخصصی توانیر در گزارشی تحت عنوان «53 سال صنعت برق ایران در آیینه آمار» که بهمن 99 منتشر شد، ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور را در سال‌های مختلف و بر حسب مگاوات نشان داد. طبق این آمار در آغاز دولت مرحوم ‌رفسنجانی ظرفیت نامی 14442 و در پایان این دولت 22420 مگاوات بوده است. در آغاز دولت اصلاحات (سال 76) ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور برابر با 23257 و در پایان این دولت برابر با 37300 مگاوات بوده است. همین مقدار برای دولت بعد برابر با 41032 و 68941 مگاوات در پایان آن دولت بوده است. در نهایت این آمار برای دولت روحانی عدد 70279 را در آغاز کار و 85115  مگاوات را تا سال 99 نشان می‌دهد. 

 

* کاهش نرخ رشد ظرفیت تولید نیروگاه‌های برق کشور

اگر بخواهیم مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلیل قطعی برق در نقاط مختلف کشور را بیان کنیم، می‌توانیم به عدم رشد ظرفیت تولید نیروگاه‌های برق کشور اشاره کنیم؛ موضوعی که اگر در طول این سال‌ها توسط دولت تدبیر و امید اهتمام ویژه‌ای به آن می‌شد، این روزها شاهد قطع برق گسترده در کشور نبودیم. طبق آمارها، نرخ رشد ظرفیت نیروگاهی کشور در یک دهه اخیر نزولی بوده است. 

در همین ارتباط، رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق با بیان اینکه وقوع خاموشی‌های امسال کاملا قابل پیش‌بینی بود، گفت: نرخ رشد ظرفیت نیروگاهی کشور از ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۹ به طور کلی نزولی بوده و از 8/8 درصد در سال ۱۳۸۹ به 2/2 درصد در سال ۱۳۹۹ کاهش یافته و رشد متوسط سالانه در ۱۰ سال گذشته ۳ درصد بوده است. علی بخشی با بیان اینکه در 5 سال اخیر سهم بخش تولید از مجموع سرمایه‌گذاری انجام شده، حدود ۱۵ درصد بوده است، اظهار کرد: معادل ارزی سرمایه‌گذاری انجام شده نشان می‌دهد روند سرمایه‌گذاری در صنعت برق از 5/6 میلیارد دلار در سال ۱۳۸۷ به 63/0 میلیارد دلار در سال ۱۳۹۹ رسیده است. این روند نزولی سرمایه‌گذاری با روند نزولی نرخ رشد افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور نیز همخوانی دارد.

 از سوی دیگر روند رشد تقاضا در دهه گذشته صعودی بوده و به طور متوسط 5 درصد رشد داشته؛ این در حالی است که روند رشد ظرفیت تولید برق کشور در ۱۰ سال گذشته به طور متوسط نزولی بوده و متوسط رشد آن 3 درصد بوده است. این تفاوت نرخ رشد منجر به شکاف عرضه و تقاضا می‌شود که در نتیجه آن حجم عرضه برق از حجم تقاضای برق جا مانده و منجر به خاموشی می‌شود. 

 

* افت سرمایه‌گذاری در طول یک دهه اخیر

سرمایه‌گذاری در صنعت برق از 5/6 میلیارد دلار در سال ۱۳۸۵ به ۶۳۰ میلیون دلار در سال ۹۹ رسیده و تعداد قراردادهای متوقف در حوزه توزیع بیش از ۳۰۰ قرارداد و تعداد قراردادهای متوقف در حوزه انتقال، بیش از ۱۰۰ قرارداد است. چرخه معیوب اقتصاد برق که شامل قیمت‌گذاری برق، کسری بودجه و کاهش سرمایه‌گذاری می‌شود، یکی از چالش‌های این صنعت شناخته شده است. همچنین نظام حقوقی و قراردادی یک‌جانبه و ناکارآمد که شامل عدم تعدیل قراردادها، توقف قراردادها و انباشت بدهی به بخش خصوصی است، از دیگر مشکلات این صنعت است. مشکلات پایداری شبکه و ناترازی، مشکلات زنجیره تامین و صادرات برق، چالش دسترسی به مواد اولیه از صنایع بالادستی و کاهش صادرات تجهیزات و خدمات مهندسی از دیگر مشکلات این صنعت است. 

 

 

گروه اقتصادی: دیوان محاسبات به اصلی‌ترین وعده خود یعنی ارائه گزارش‌های تفریغ بودجه 2 ماهه جامه عمل پوشاند و دیروز پس از گذشت 45 روز از پایان اردیبهشت‌، گزارش نظارت بر اجرای بودجه کل کشور در ماه‌های فروردین و اردیبهشت را در اختیار نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار داد.  پیش از این همواره گزارش‌های تفریغ بودجه با گذشت بیش از یک سال از پایان اجرای قانون بودجه توسط دیوان محاسبات تهیه و در صحن علنی مجلس قرائت می‌شد؛ زمانی که دیگر هیچ راهی برای اصلاح سیاست‌های اشتباه وجود نداشت و این گزارش صرفا نقش مچ‌گیری از دولت‌ها را داشت. 

برای مثال گزارش تفریغ بودجه سال 97 که حاوی انحراف از اهداف کلان ارز 4200 تومانی بود، نیمه سال 98 ارائه شد؛ زمانی که دیگر کار از کار گذشته بود. این در حالی است که اگر این گزارش زودتر در اختیار دولتمردان و سیاست‌گذاران قرار می‌گرفت، احتمال جلوگیری از تخصیص ارز ترجیحی یا اصلاح آن وجود داشت. 

بر این اساس، این گزارش که تمام دستگاه‌های ملی و استانی مشمول رسیدگی دیوان محاسبات را منطبق بر قانون در بر گرفته است، با همکاری قابل تقدیر خزانه‌داری کل کشور بر اساس شفافیت و انضباط مالی در بودجه بخش عمومی و جهت اثربخشی بودجه به نفع اقتصاد و معیشت مردم، مورد پیگیری دقیق قرار گرفته است. 

بر اساس خبر منتشر شده توسط روابط عمومی دیوان محاسبات در این باره، بر مبنای یافته‌های به دست آمده، از مجموعه ۱۱۶ تبصره، بند و جزء از احکام بودجه سال جاری، تا پایان اردیبهشت‌ فقط ۱۳ حکم (معادل ۱۱ درصد) در موعد مقرر به صورت کامل اجرا شده است و ۴۵ حکم (معادل ۳۹ درصد) ناقص اجرا شده و ۵۸ حکم (معادل ۵۰ درصد) کلا اجرا نشده است. همچنین طبق قانون بودجه ۱۴۰۰ کل کشور، قرار بود تا پایان اردیبهشت ۱۰ آیین‌نامه و دستورالعمل به تصویب برسد که به هیچ‌کدام از آنها در موعد مقرر عمل نشده است. 

بخش دیگری از گزارش دیوان محاسبات نشان می‌دهد طی ۲ ماه ابتدایی سال جاری، ۲۷ درصد منابع بودجه‌ای محقق شده که در مقابل ۴۴ درصد مصارف، حکایت از کسری بودجه در ابتدای سال می‌دهد و عدم تغییر در تحقق منابع و ادامه‌ این رویه، به کسری بودجه شدید در پایان سال مالی کشور منجر خواهد شد. 

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه از مجموع ۱۱۱۸ دستگاه مشمول حسابرسی، ۸۱۲ دستگاه در موعد مقرر صورتحساب منتهی به اردیبهشت‌‍ماه خود را ارائه کرده‌اند و ۳۰۶ دستگاه به عنوان حساب‌نداده شناخته می‌شوند. 

بررسی‌های دیوان محاسبات در موضوع درآمدهای مالیاتی حکایت از آن دارد تا پایان اردیبهشت نزدیک به ۸۵ درصد از درآمدهای مالیاتی محقق شده است و نمودارها در این بخش نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود ۶۴ درصد رشد نشان می‌دهند اما درباره خودروهای لوکس، منازل گرانقیمت و خانه‌های خالی به دلیل عدم تصویب آیین‌نامه در هیات‌وزیران، همانند سال گذشته فاقد وصولی است. 

یادآور می‌شود گزارش‌های مستمر ۲ ماهه بر اجرای بودجه سال ۱۴۰۰ که رویکردی بدیع و مبتکرانه به حساب می‌آید، به دولت درباره رعایت دقیق اجرای بودجه و عدم انحراف از تکالیف قانونی کمک شایانی خواهد کرد.

روح‌الله اژدری: اکنون که در آستانه تشکیل دولت جدید قرار داریم و یکی از شعارهای محوری آیت‌الله رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور جدید ایجاد تحول به نفع مردم و تحقق عدالت اجتماعی بوده، لازم و ضروری است نگاهی نقادانه به رویکرد دولت‌های گذشته در تحقق عدالت اجتماعی بیندازیم. به طور حتم عبرت‌آموزی از گذشته می‌تواند چراغ راه آینده دولت جدید باشد. مطالعه انقلاب اسلامی نشان می‌دهد یکی از آرمان‌های مهم انقلاب اسلامی عدالت اجتماعی بوده است. عدالت‌طلبی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در دهه اول تحت تاثیر اندیشه‌های چپ در حوزه عملکرد دولت، به نوعی سوسیالیسم منتهی شد که توسط میرحسین موسوی و مرحومان ‌رفسنجانی و منتظری دنبال می‌شد. سوسیالیسم فقط عدالت اجتماعی را مدنظر داشت و نسبتی با عدالت فردی که تقوا باشد، برقرار نمی‌کرد. در دوران میرحسین موسوی نهاد دولت گسترده، فربه و ناکارآمد شده بود. دولت میرحسین موسوی یک دولت کوپنی و سهمیه‌ای محسوب می‌شد. تنها کسی که در آن زمان در مقابل اندیشه سوسیالیستی مقاومت می‌کردند، آیت‌الله خامنه‌ای بودند. اختلاف ایشان در مقام ریاست‌جمهوری با میرحسین موسوی در این بود که نه اقتصاد سوسیالیستی را تایید می‌کردند و نه اقتصاد لیبرالیستی را قبول داشتند، بلکه معتقد به یک اندیشه میانه در حوزه اقتصاد بودند. امام خامنه‌ای معتقد بودند عدالت با افراط و تفریط در حوزه اقتصاد محقق نخواهد شد. این اختلافات موجب شد در دومین دوره ریاست‌جمهوری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، میرحسین موسوی به عنوان نخست‌وزیر معرفی نشود ولی فشار جریان چپ در مجلس و سایر نهاد‌ها و نامه‌نگاری به امام خمینی(ره) موجب بازگشت وی به پست نخست‌وزیری شد. بعد از جنگ تحمیلی، مرکز اندیشه چپ و قطب سوسیالیستی جهان یعنی اتحاد جماهیر شوروی ورشکسته شد و از هم پاشید. با فروپاشی پایگاه فکری اندیشه چپ، همان آقایان عدالت‌طلب دیروز که طرفدار دولت سوسیالیستی میرحسین موسوی بودند، مثل آقای ‌رفسنجانی یکباره تغییر تئوری دادند و سیاست لیبرالیستی را مبنای مناسبی برای توسعه اقتصادی دانستند. مبنای عدالت‌طلبی سوسیالیستی دیروز، به مبنای آزادی پراگماتیستی آمریکایی در حوزه اقتصاد، فرهنگ و اجتماع تبدیل شد. میرحسین موسوی که از تغییر رویکرد یاران دیروزش مکدر شده بود، در دانشگاه تهران به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: هاشمی ما را به اذناب سرمایه‌داری جهانی تبدیل خواهد کرد. میرحسین موسوی بعد از 20 سال کناره‌گیری دوباره سال 88 به عرصه سیاسی بازگشت، در حالی که معلوم نبود همان عدالت‌طلب سوسیالیست دهه اول انقلاب است یا طرفدار آزادی و لیبرالیسم شده است. طرفداری از وی توسط لیبرال‌ها به خاطر اندیشه‌های نامعلوم او نبود، بلکه آنها قصد داشتند فقط احمدی‌نژاد در صحنه قدرت باقی نماند. هاشمی‌رفسنجانی با شعار آزادی لیبرالیستی در حوزه اقتصاد از جامعه ارزش‌زدایی کرد و به معنی واقعی عدالت اجتماعی را قربانی ارزش‌های لیبرالیستی کرد. از درون آن لیبرالیسم، در حوزه اقتصاد فقط اشرافیتی درمی‌آمد که هاشمی در جامعه شکل داد. او به اطرافیانش امکانات اقتصادی عجیبی داد که الان ثروت همین افراد به هزاران میلیارد می‌رسد و قدرت بزرگی در عرصه سیاسی کشور شده‌اند و با قدرت عظیم رسانه‌ای خود اثرگذاری عجیبی در لایه‌های اجتماعی می‌گذارند و به سوداگری افکار می‌پردازند. قشری که هاشمی شکل داد، با بی‌اخلاقی و بی‌عدالتی، جمهوری اسلامی را از ارزش تهی کرده و به جایش اشرافیتی نشاند که با عوام‌فریبی تلاش دارد باطل را جای حق قرار دهد. فساد در دولت لیبرال سازندگی رسمیت یافت، چرا که توسعه به سبک نئولیبرال فساد را به عنوان بخش از حرکت و تحول در عرصه اقتصاد پذیرفته است. به همین خاطر نئولیبرال‌های وطنی مدافع فساد موجود در سیستم نوظهور اقتصادی بودند و از عملکرد فسادانگیز و غارتگرانه کرباسچی دفاع می‌کردند. مرتضی الویری، دبیر وقت شورای عالی مناطق آزاد در دولت اصلاحات درباره پرونده اختلاس کرباسچی، شهردار وقت تهران می‌گوید: «من درباره محتوای پرونده و مستندات آن اطلاعی ندارم اما می‌خواهم بگویم اگر تمام این اتهاماتی که به کرباسچی نسبت می‌دهند درست باشد و حتی این مبالغ را کرباسچی آتش ‌زده باشد یا در جوی آب ریخته باشد، باز کرباسچی شایسته تکریم است، نه بازخواست». (ماهنامه صبح، اردیبهشت 77، شماره 81)

  هاشمی‌رفسنجانی در مقابل انتقادات جریان انقلابی و ارزشی جامعه نسبت به اشرافی‌گری، اختلاس و فساد در ادارات و پروژه‌های بزرگ می‌گوید: «اینقدر بحث از اختلاس و دزدی نکنید و روحیه مردم را خراب نکنید. وقتی ما یک سدی را می‌سازیم و مثلا 10 میلیارد خرج می‌کنیم، ممکن است از قبل آن، 500 میلیون هم اختلاس شود اما این سد برای کشور می‌ماند و هیچ‌کس نمی‌تواند از سد، اختلاس یا دزدی کند». (‌https://rafsanjani.ir)

در انتهای دولت هاشمی اگر چه تلاش شد با تغییر قانون اساسی زمینه تداوم حاکمیت وی و سیاست‌هایش فراهم شود ولی با مقاومت رهبری این کار ناکام ماند. محمد خاتمی که به عنوان وزیر ارشاد دولت سازندگی و مجری سیاست‌های لیبرال فرهنگی شناخته می‌شد و مورد نقد مقام معظم رهبری و افراد انقلابی مثل شهید آوینی بود، سال 76 با شعار عدالت‌طلبی به میدان آمد و مورد اقبال مردم قرار گرفت. البته در زمان انتخابات هیچ بحثی از اصلاح‌طلبی مرسوم نبود، بلکه بعد‌ها عده‌ای که دنبال فضای باز سیاسی و رویکرد غربی‌سازی جامعه بودند، اصلاح‌طلبی را مطرح کردند. در دولت خاتمی نیز باز آرمان عدالت‌طلبی قربانی لیبرالیسم فرهنگی، اقتصادی و سیاسی شد. تیم اقتصادی دولت هاشمی که به عنوان کارگزاران سازندگی در دولت خاتمی بودند باز با لیبرالیسم در حوزه اقتصاد به ادامه راه پرداختند. در حوزه سیاسی و فرهنگی نیز دست‌پروردگان هاشمی در دفتر تحقیقات استراتژیک ریاست‌جمهوری مثل حجاریان، تاجزاده و... با تاسیس حزب مشارکت باز یک باند قدرت و اشرافیت جدید راه انداختند و با تقلب در مجلس ششم حتی به خود هاشمی هم رحم نکردند، البته همه دعواها سودای قدرت بود و در آخر، خطوط هاشمی و اصلاح‌طلبان لیبرال به هم ختم می‌شد. آنچه در دوران خاتمی اتفاق افتاد کوبیدن متدینان و جامعه مذهبی کشور به نام نخبه‌‌گرایی بود. هجوم سازمان‌یافته به ارزش‌های مذهبی و انقلابی و ترویج افکار نئولیبرال توسط جریان غربگرا به نام اصلاح‌طلبی در واقع بازکردن راه برای توسعه به سبک غربی بود، چرا که با ارزش‌های دینی و سنتی موجود، توسعه به سبک و سیاق غربی امکان‌پذیر نبود. لذا تغییر فرهنگ مردم لازمه ادامه مسیر غربگرایی بود و باید توسط دولت خاتمی این راه هموار می‌شد. در این دوران عدالت اجتماعی و فردی قربانی سوداگری اندیشه لیبرالیسم شد. فساد در لایه‌های مختلف اجتماعی بیشتر و بیشتر رخنه کرد. ظهور شهرام جزایری‌ها نتیجه عملکرد نئولیبرال‌های اصلاح‌طلب دولت خاتمی بود. در تداوم سیاست‌های اقتصادی دولت اصلاحات، فاصله طبقاتی بیشتر و بیشتر شد. بعد از پایان دوره خاتمی، احمدی‌نژاد با شعار ساده‌زیستی و عدالت اجتماعی به میدان مبارزه انتخاباتی آمد و مورد استقبال مردم قرار گرفت. طبقه اشراف اطراف هاشمی و خاتمی که سال‌ها قدرت را در قبضه داشتند و در هر حوزه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نفوذ کرده بودند، به مبارزه بی‌امان با احمدی‌نژادی که بر شعارهای اصلی انقلاب تاکید داشت برخاستند، چرا که سیاست عدالت‌طلبانه دولت که مویرگ‌های اقتصادی کشور را به نفع مردم دوردست‌ترین نقطه ایران باز می‌کرد به نفع اشراف و طبقه نوپدید نبود و منافع آنان را به خطر می‌انداخت. آنها سیاست‌های عدالت‌طلبانه احمدی‌نژاد را گداپروری می‌نامیدند. چون احمدی‌نژاد به دورترین نقاط سفر و با فقیرترین افراد جامعه ملاقات می‌‌کرد، اصلاح‌طلبان نئولیبرال کارهای او را پوپولیستی می‌دانستند. فشار‌ها و مانع‌تراشی‌های جریان لیبرال در حوزه‌های مختلف تاثیر زیادی در عملکرد احمدی‌نژاد گذاشت اما در عین حال اقدامات 4 سال اول دولت وی قابل تحسین و مورد اقبال مردم بود. اصلاح‌طلبان به‌رغم مخالفت‌ها و دشمنی‌های علنی درصدد نفوذ در اطراف احمدی‌نژاد برآمدند و با حاشیه‌سازی و تغییر رویکرد او در دوره دوم ریاست‌جمهوری، باز سیاست‌های اقتصادی از محور عدالت‌طلبی منحرف شد. احمدی‌نژاد هم شکست خورد، چرا که اشراف نوپدید و سوداگر حتی حاضر بودند کشور را به آتش بکشند، چرا که تداوم سیاست‌های عدالت‌طلبانه دولت نهم مخالف ریل‌گذاری لیبرالیستی آنها بود. جریان لیبرال غربگرا حاضر بود حتی کشور تحریم شود، فقط برای اینکه شعار انقلابی‌گری و عدالت‌طلبی نباشد، البته احمدی‌نژاد در کنار جریان قدرتمند لیبرال داخل کشور خودش هم در به شکست کشاندن دولت عدالت‌محور و انقلابی نقش داشت. خصوصیات منفی شخصیتی احمدی‌نژاد، عدم مقاومت در مقابل لیبرال‌ها، برنامه‌ریزی در قالب ساختار لیبرالیستی، فاصله گرفتن از افراد دلسوز و انقلابی، عدم مشاوره با متخصصان حوزه‌های مختلف و سیاست‌های افراطی در حوزه سیاست خارجی و گرایش به عرفان‌گرایی کاذب از جمله علل شکست وی بود. به‌ رغم تلاش‌های عدالت‌طلبانه باز سیستم نهادینه‌شده لیبرالیسم در حوزه اقتصاد به راه خود رفت و فساد 3000 میلیاردی رخ نمود. احمدی‌نژاد رفت و باز دست لیبرال‌ها در کشور باز شد. روحانی با حمایت‌های هاشمی و خاتمی به قدرت رسید. برخی وزرا و رؤسای ناکارآمد و لیبرال دولت‌های سازندگی و اصلاحات در دولت روحانی در رأس قرار گرفتند (جهانگیری، نعمت‌زاده، زنگنه، ابتکار، واعظی، آخوندی، ربیعی، فرهادی، شریعتمداری، نجفی و ...)

دولت روحانی به معنای واقعی کلمه دولت لیبرال است، چون چشم به اقتصاد جهانی و مذاکره داشته و هنوز هم در واپسین نفس‌هایش چشم از توافق با غرب برنمی‌دارد. برای این دولت همه دستاوردش برجام است و بس. منتظر سرمایه‌گذاری خارجی بوده و هست. به قابلیت‌های داخلی توجه ندارد. اشرافی و طبقاتی فکر می‌کند. در این دولت به دلیل ادامه سیاست‌های لیبرالی و توجه به قشر ثروتمند جامعه، بخش کثیر جامعه مورد بی‌توجهی قرار گرفته و مستضعف‌تر شده‌اند. در این دولت فرصت رانت‌خواری، قاچاق و فساد بیشتر فراهم شد. اجرای سند 2030 و توسعه خصوصی‌سازی در آموزش‌و‌پرورش در دولت فعلی، ادامه سیاست لیبرالی دولت‌های سازندگی و اصلاحات است. در این دولت از تنها چیزی که صحبت نمی‌شود عدالت اجتماعی است. آن چیزی که در انقلاب اسلامی ما تا امروز مغفول مانده است مقوله عدالت است. چون در ذهنیت لیبرالیستی‌ای که الان حاکم است، اصل غریزه است. اصل که غریزه باشد دیگر تقوا معنا ندارد. این لیبرالیسم است که جامعه را غیراخلاقی می‌کند و باعث اوج گرفتن فاصله طبقاتی می‌شود. به همین دلیل است که شعار آزادی در ایام انتخابات مشتری پیدا می‌کند. این باعث می‌شود در ادامه شاهد تقابل معیشت با عزت باشیم. در نتیجه عدالت و تقوای فردی از بین می‌رود و عدالت جمعی هم در نهایت زمانی که عدالت فردی از بین برود، از بین می‌رود. وقتی غریزه‌گرایی به وجود می‌آید؛ چه غریزه اقتصادی، چه جنسی و...، باعث می‌شود قشرهای بالا به شدت به فساد اقتصادی مشغول شوند. آنچه امروز در حوزه اقتصاد به صورت بی‌رحمانه‌ای توسط گروهی اندک از میلیاردرهای فاسد در حوزه‌های ارز، طلا، مسکن، خودرو و... اتفاق می‌افتد و موجب فقر شدید اکثریت و ثروت‌اندوزی اقلیت می‌شود، حاصل نگاه نئولیبرال در اقتصاد است. پرداخت حقوق‌های نجومی در دولت روحانی برای بسیاری خیلی معنا دارد. وقتی فساد اقتصادی در قشر بالا رخ می‌دهد، به دنبالش فساد جنسی در قشر پایین رخ می‌دهد و فساد عقیدتی در قشر متوسط خود را نشان می‌دهد. متاسفانه ما الان هر ۳ نوع فساد را در جامعه شاهد هستیم؛ ۳ نوع فساد اقتصادی، جنسی و عقیدتی در سه قشر اجتماعی رخ داده است. دولت‌ها طبق قانون، منتخب مردم هستند و قانون هم مسؤولیت‌های کلانی برای‌شان تعریف کرده است. محور‌های سیاست‌های کلان کشور که رهبر حکیم انقلاب با مشورت بخش نخبه کشور و در مجمع تشخیص مصلحت تدوین و ابلاغ می‌کنند، معطوف به رعایت عدالت اجتماعی و اقتصادی و دوری از فساد در توسعه و پیشرفت کشور است. در شرایط کنونی اقتصاد کشور در بحران قرار دارد و این شرایط بحرانی حاصل سیاست‌گذاری غلط اقتصادی دولت است. باید پرسید تعویض دولت چه تاثیری در اقتصاد خواهد داشت؟ آنچه مهم است تغییر رویکرد است و تا این رویکرد لیبرالی بر اندیشه تصمیم‌سازان و مجریان قوه مجریه حاکم است هرگز اتفاق خاصی نخواهد افتاد. دولت جدید اگر در صدد تغییر و تحول به نفع مردم است، باید ریل‌گذاری جدیدی در حوزه‌های اقتصاد، فرهنگ و سیاست انجام بدهد. ریل لیبرالیسم در کشور پوسیده، فاسد و ناعادلانه است. باید از لیبرالیسم فاصله گرفت. باید «عدالت» بر «توسعه» تقدم داشته باشد. باید فساد به عنوان بنیاد اندیشه لیبرال در همه حوزه‌ها خشکانده شود. قطعا دولت آینده برای ایجاد تحول در جامعه با عوامل، عناصر و کارگزاران لیبرال مواجهه سخت و نرم خواهد داشت. نباید در این مواجهه منفعلانه عمل شود. نباید در ظرف ساختارهای لیبرال به برنامه‌ریزی اقتصادی و فرهنگی پرداخت. نباید از کارگزاران لیبرال برای برنامه‌ریزی و مشورت بهره گرفت. لیبرالیسم و لیبرال‌ها تجربه شده‌اند. نباید در دولت آینده دوباره حضور سنگین آنها بر برنامه‌ریزی‌های دولت سایه بیفکند. 

گروه سیاسی: سخنگوی دولت در پاسخ به سوالی درباره اقدام خرابکارانه در یکی از ساختمان‌های سازمان انرژی اتمی واقع در استان البرز، با تایید اصل خرابکاری، با تاکید بر اینکه آسیب قابل توجهی متوجه تجهیزات نشده است، گفت: عکس هوایی که در برخی رسانه‌ها از آسیب وارده به این سایت منتشر شده، در واقع تصویری است که بعد از برداشتن سقف جهت تعمیر،‌ به صورت عکس هوایی گرفته‌اند و تفاسیر انجام گرفته در فضای رسانه‌ای دقیق نیست. به گزارش «وطن‌امروز»، علی ربیعی، در نشست خبری روز گذشته خود که به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، درباره اقدام خرابکارانه در یکی از ساختمان‌های سازمان انرژی اتمی ایران واقع در اطراف کرج در روز بیست‌و‌سوم ژوئن (دوم تیرماه) تاکید کرد: اصل خرابکاری را تایید می‌کنم اما این خرابکاری منجر به آسیب قابل توجه انسانی و تجهیزاتی نشده است. سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه آسیب مختصری به سقف یکی از سوله‌ها وارد شده که در حال تعویض آن هستند، گفت: عکسی که در برخی رسانه‌ها از آسیب وارده به این سایت منتشر شده، در واقع تصویری است که بعد از برداشتن سقف جهت تعمیر، به صورت عکس هوایی گرفته‌اند. ربیعی همچنین افزود: تفاسیر انجام گرفته در فضای رسانه‌ای دقیق نیست و تاکنون همه شاهد بودند هر خرابکاری رخ داده، توان ایران افزایش یافته است. گفتنی است روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز چهارشنبه دوم تیرماه به نقل از منابع ایرانی نوشته بود ساختمان سازمان انرژی اتمی ایران در نزدیکی کرج با پهپاد کوچکی هدف قرار گرفته است. طبق این گزارش، این تاسیسات در بین فهرست اهداف پیشنهادی اسرائیل برای حمله قرار داشته که اوایل سال گذشته میلادی به دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا ارائه شده بود. به نقل از رسانه‌های خبری، حمله به تاسیسات تسا در کرج در ساعت ۲ و ۵ دقیقه بامداد چهارشنبه ۲ تیر انجام شد. برخی منابع خبری از ساقط شدن پهپاد مهاجم پیش از انجام موفق عملیات خبر داده بودند. 

سخنگوی دولت همچنین در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به این سوال که «آیا مسؤولیت احیای برجام، در مذاکرات وزارت خارجه با تیم آقای رئیسی از سوی دولت آتی پذیرفته شده و آیا دولت کنار گذاشته شده است؟» گفت: تصمیم‌گیری درباره مذاکرات احیای برجام در سطوح عالی، زیر نظر و هدایت مقام معظم رهبری و در شورای عالی امنیت ملی انجام می‌گیرد. وی در ادامه تاکید کرد: اینکه توسط چه کسی و در کدام دولت مذاکره نهایی انجام خواهد شد، بستگی به تامین نظر جمهوری اسلامی ایران و اراده سیاسی طرف آمریکایی دارد. ربیعی تصریح کرد: در حال حاضر تغییری در تیم مذاکره‌کننده رخ نداده و می‌توانم بگویم روند مذاکرات بویژه درباره مسائل دشوار و فنی به پایان رسیده است. وی در پایان افزود: اگر توافق در دولت دوازدهم انجام بگیرد، بدون تردید دولت سیزدهم بنا به قاعده حقوقی به همه تعهدات پایبند خواهد بود. تجربه نشان داده جمهوری اسلامی ایران نه در گذشته توافق‌ها و تعهدهای بین‌المللی خود را نقض کرده و نه در آینده چنین قصدی خواهد داشت. امیدواریم سایر طرف‌ها نیز با همین صراحت و شفافیت، به گسست‌ناپذیری تعهدات بین‌المللی خود به رغم تغییر دولت‌ها تصریح کنند و به وظایف قانونی خود پایبند بمانند. 

گروه سیاسی: رئیس کلانتری ۲۰۹ پایانه غرب تهران از کشف محموله متعلقات سلاح گرینف در این پایانه خبر داد. به گزارش «وطن‌امروز»، فراگیری حمل‌و‌نقل سلاح‌های گرم و تسهیل در جابه‌جایی آن را می‌توان زنگ خطری برای امنیت کشورمان به حساب آورد. در همین زمینه انتشار اخباری مبنی بر کشف محموله‌های سلاح را باید حامل پیامی مهم برای مسؤولان امنیتی و اطلاعاتی دانست.  انتشار خبری مبنی بر کشف محموله متعلقات سلاح گرینف به عنوان یک اسلحه سنگین هر چند نشان از ناکامی عوامل این اقدام داشته اما به مثابه زنگ خطری برای امنیت کشور بویژه در مناطق مرزی و حاشیه‌ای به‌حساب می‌آید. 

در این باره سروان مهدی کیاشمشکی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران پویا در حاشیه مرحله 46 طرح رعد که با هدف پاکسازی حوزه استحفاظی کلانتری‌ها از مجرمان اجرا ‌شد، با اشاره به کشف محموله متعلقات سلاح گرینف، در تشریح این خبر اظهار کرد: این محموله شامل 10 جعبه بود و در حال انتقال به شهر شیراز در پایانه غرب کشف شد. رئیس کلانتری 209 پایانه غرب تصریح کرد: محموله مذکور روز دوشنبه توسط فردی با خودروی شخصی به پایانه غرب آورده شده و متهم قصد داشت آن را با اتوبوس و تحت پوشش به شیراز منتقل کند که بازداشت شد. به گفته این مقام انتظامی، تحقیقات بیشتر درباره این پرونده ادامه دارد.

مصطفی پور‌کیانی: از اول هفته که با اعلام ستاد ملی مقابله با کرونا رنگ تهران قرمز شد، همه گروه‌های شغلی جز گروه یک تعطیل شدند و بنا بود سینما، تئاتر و کنسرت‌های موسیقی نیز شامل این دستور‌العمل باشد اما شاهد رویکردهای دوگانه‌ای هستیم. داستان به ماه‌ها قبل برمی‌گردد و رایزنی‌های مدیران حوزه فرهنگ برای جابه‌جایی گروه شغلی سینما و تئاتر از 3 به 2، تا در وضعیت‌های اینچنینی سالن‌های سینماها کماکان به کارشان ادامه دهند. پیش از این زمانی که سینما و تئاتر در گروه ۳ شغلی بودند، با اعلام رنگ نارنجی کرونایی، خبر تعطیلی موقت سینماها منتشر می‌شد ولی با تغییر گروه شغلی سینماها، فقط با اعلام قرمز بودن شرایط کرونا، ‌باید سینماها و سالن‌های تئاتر تعطیل شوند. 

با این حال از اول هفته که رنگ شهر تهران به واسطه کرونا قرمز شده، محمد‌قاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران کشور اعلام کرد سینماها باز هستند و با ظرفیت 50 درصد به کار خود ادامه می‌دهند. با این حال قادر آشنا، مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وضعیت اجراهای تئاتر گفت: بر اساس مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا وقتی شهر تهران و شهرهای دیگر وارد وضعیت قرمز شود، همه اجراهای تئاتر متوقف می‌شود. وی تأکید کرد: بر اساس قانون، فعالیت‌های تئاتری به دلیل شرایط قرمز کرونایی تعطیل شده و تا اطلاع ثانوی این تعطیلی ادامه دارد. 

آشنا معتقد است که تجربه نشان داده تعطیلی‌های کرونایی حداقل ۲ هفته‌ای است ولی اینکه تعطیلی اخیر تا چه زمانی ادامه داشته باشد بسته به شرایط کرونایی شهر تهران و دیگر شهرهایی دارد که وارد شرایط قرمز کرونایی شده‌اند. این دوگانگی ابهام درباره باز بودن سینماها و تعطیلی سالن‌های تئاتر در وضعیت قرمز کرونایی همچنان ادامه دارد. تمام تلاش مدیران سینمایی ارشاد برای حفظ پیکر نحیف سینما همچنان ادامه دارد و آنها کماکان در حال رایزنی با تهیه‌کنندگان فیلم‌هایی هستند که شانس بیشتری برای جذب مخاطب دارند اما تلاش‌هایی که در بی‌تدبیری و بی‌برنامگی و شاید موازی‌‌کاری همان مدیران سینمایی اتفاق افتاده، تا به حال نتیجه روشنی برای وضعیت اسفناک این روزهای سینما درپی نداشته است. 

ماجرای این بی‌تدبیری در این یک سال و نیمی که از عمر این ویروس می‌گذرد، جلوه بیشتری به خود گرفته است. پس از تعطیلی سینماها در ماه‌های نخست سال گذشته و نبود اکران نوروزی، رئیس سازمان سینمایی خبر از اعطای وام 300 میلیونی به برخی فیلم‌هایی داد که در بخش خصوصی ساخته شده بودند و بعد از آن گویا تعطیلی‌های مکرر سینما برای مدیران این حوزه تبدیل به عادت شده بود. 

سازمان سینمایی با بی‌برنامگی خود ثابت کرده منتظر پایان دولت و تحویل این خرابه به دولت بعدی است. نوروز و تابستان  گذشته و نوروز امسال همگی فرصت‌های طلایی اکران سینماها بودند که از دست رفتند و حالا باز هم تابستان از راه رسیده اما امید چندانی به پایان این داستان تکراری بی‌تدبیری نمی‌شود داشت؛ سینمای ایران در حال از دست دادن دومین فصل پرفروش سال 1400 یعنی تابستان است و این در شرایطی است که حداقل 10 فیلم با پتانسیل فروش بالا در صف انتظار نمایش هستند اما هیچ‌ کدام از صاحبان این فیلم‌ها در شرایط فعلی حاضر به اکران فیلم‌های‌شان نیستند. 

صحبت از شرایط اکرانی است که نه خبری از حمایت‌های اغوا‌کننده  مالی سازمان سینمایی برای جبران ضررهای کرونایی است و نه خبری از تبلیغات و حمایت‌های تلویزیون برای ترغیب مردم به رفتن به سینما؛ مردمی که با وجود آگاهی از رعایت موارد بهداشتی در سینماها، ترس ابتلا به کرونا، هنوز آزارشان می‌دهد و برای تزریق واکسن لحظه‌شماری می‌کنند. 

پس از رایزنی‌های شورای صنفی نمایش با تهیه‌کنندگان فیلم‌ها، در نهایت قبل از قرمز شدن تهران، قرار بود ۲ فیلم «دینامیت» و «درخت گردو» به چرخه اکران اضافه شوند تا جانی دوباره به این پیکر در حال احتضار بدمند؛ رایزنی‌هایی که با قول حمایت‌های مالی نیز همراه شده بود و قرار بود مبلغ 5/2 میلیارد تومان به تهیه‌کنندگان این فیلم‌ها پرداخت شود که قبل از شروع اکران مجددا تبصره‌ای بر این پیشنهاد ‌زده شد مبنی بر اینکه به صاحبان فیلم‌های با قابلیت جذب مخاطب که از این پس اکران می‌شوند پس از آنکه فروش آنها از مبلغ ۲ میلیارد تومان عبور کرد، یک میلیارد تومان به عنوان کمک به آنها پرداخت شود و پس از فروش ۵ میلیارد تومان، کمک 5/1 میلیاردی (مجموعا 5/2 میلیارد تومان) پرداخت شود. 

ابراهیم عامریان، تهیه‌کننده فیلم سینمایی «دینامیت» به کارگردانی سیدمسعود اطیابی در همان روزهای نخست اکران این فیلم و خبر تعطیلی سینماها در وضعیت قرمز کرونایی در مصاحبه‌ای گفت: براساس آنچه شنیده‌ایم قرار بر این است که این بار حتی در صورت قرمز شدن شرایط، سینماها همچنان به فعالیت خود ادامه دهند. واقعیت هم این است که با توجه به پیشنهاد و اصرار سینماداران، ما اکران در این شرایط را پذیرفتیم. حتی تا آخرین لحظه هم ما مخالف بودیم اما پس از جلسه‌ای که با شورای صنفی داشتیم و اعلام کردند در صورت اکران نشدن این فیلم، سینما در معرض ورشکستگی و تعطیلی قرار می‌گیرد، بدون هیچ چشمداشتی برای حمایت، اکران را پذیرفتیم. 

اما برخلاف عامریان، سیدمصطفی احمدی، تهیه‌کننده فیلم «درخت گردو» به کارگردانی محمدحسین مهدویان با نپذیرفتن شرایط تعیین‌شده برای اکران، در گفت‌و‌‌گویی اظهار کرد: ما از ابتدا با اکران فیلم در این شرایط مخالف بودیم اما به احترام تصمیم شورای صنفی نمایش که نمایندگان تمام صنوف سینمایی در آن حضور دارند و پخش‌کننده فیلم، با تضمین حمایت، راضی به اکران شدیم ولی تصمیم اخیر شورای صنفی یک بی‌احترامی کامل بود. 

با همه این شرایط، یک هفته است از اکران دست و پا شکسته «دینامیت» می‌گذرد و به گفته مرتضی شایسته دبیر شورای صنفی نمایش، ۲ فیلم «سیاه باز» ساخته حمید همتی و «زد و بند» به کارگردانی داوود نوروزی نیز از امروز [چهارشنبه] به چرخه اکران اضافه خواهند شد.

گروه بین‌الملل: حامد کرزی، اولین رئیس جمهوری افغانستان پس از تجاوز نظامی آمریکا به این کشور، در مصاحبه با پایگاه خبری اسکای‌نیوز بر این اصل تاکید کرد که حضور آمریکا در افغانستان فاجعه‌بار بوده و این عملیات 20 ساله ناامنی و تروریسم را برای افغانستان به همراه داشته و حضور نیروهای نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان اوضاع را بدتر کرده است. امید بستن مقامات فعلی دولت افغانستان به کمک‌های آمریکا نیز موضوع دیگری بوده که از سوی کرزی مورد انتقاد قرار گرفته است.

 

* مأموریت شکست‌خورده آمریکا پایان یابد

به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از اسکای‌نیوز، «حامد کرزی» رئیس‌جمهور سابق افغانستان در مصاحبه با این پایگاه خبری انگلیسی بار دیگر با تاکید بر نقش آمریکا در گسترش تروریسم اظهار کرد گروه تروریستی داعش زیر نظر آمریکا و ناتو در افغانستان ظهور کرد. وی درباره هزینه هزاران میلیاردی طی این ۲۰ سال و کشته شدن هزاران نفر گفت: از جهت برآورده شدن آرزوی مردم افغانستان برای داشتن استقلال، حاکمیت، داشتن کشوری مقتدر و بهبود زندگی، دستاوردهایی بوده ولی برخی مسائل باقی مانده است؛ اهدافی مثل پایان دادن به افراط‌گرایی، ایجاد صلح و ثبات در کشور. این برای ما فاجعه‌آمیز بوده است. کرزی افزود: «جامعه بین‌المللی به طور کامل از حضور ایالات متحده و نیروهای ناتو در افغانستان با نام مبارزه با تروریسم حمایت کرد... اما در دوران حضور آنها در افغانستان بود که داعش در این کشور ظهور کرد». او دلیل اصلی این شکست را سیاست‌های ارتش آمریکا و برخی متحدانش دانست و گفت: نیروهای آمریکایی گاهی در کنار نیروهای شبه‌نظامی خود، کارهایی می‌کردند که هولناک بود. آنها به نام مبارزه با طالبان، روستاهای ما را بمباران می‌کردند. ما مردم افغانستان قربانی این شرایط غم‌انگیز هستیم. جامعه بین‌المللی به نام مبارزه با تروریسم، از حضور آمریکا در افغانستان حمایت کرد. در طول دوران حضور آنها و نظارت آنها بود که داعش در افغانستان ظهور کرد. آنها چگونه می‌خواهند این را توضیح دهند؟ چگونه می‌شود؟ 

حامد کرزی در پاسخ به پرسش مجری اسکای‌نیوز که پرسید شما چگونه آن را توضیح می‌دهید، گفت: «کاملا بر این عقیده‌ام که حضور سربازان آمریکایی به رشد تروریسم در افغانستان کمک کرده و حضور نیروهای بین‌المللی اوضاع را برای مردم کشور نه بهتر، بلکه بدتر کرده است». بر این اساس او تاکید دارد ماموریت آمریکا و ناتو در افغانستان شکست خورده است و به همین دلیل «بهتر است که به این ماموریت شکست خورده پایان دهند». او ضمن ابراز ناامیدی از نتیجه نشست اشرف غنی و جو بایدن، رؤسای‌جمهور افغانستان و ایالات متحده که در واشنگتن برگزار شد، گفت: «آنها باید درباره صلح صحبت می‌کردند نه در این باره که چند هلی‌کوپتر فراهم خواهد شد». کرزی همچنین در جریان این مصاحبه تاکید کرد طالبان باید بخشی از دولت آینده افغانستان باشد اما آنها باید خشونت را کنار بگذارند. او گفت: جنگیدن طالبان علیه مردم خودش به خاطر خواسته‌های نامشروع فرد دیگری است. این یک مناقشه خارجی است.

 

* آمریکایی‌ها شبانه و بدون اطلاع بگرام را ترک کردند

همزمان با خروج نظامیان آمریکا از افغانستان، تخلیه پایگاه هوایی بگرام یکی از مسائلی بود که توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد؛ خروجی که بنا به اظهارات فرمانده افغانستانی فعلی بگرام، بدون هماهنگی با ارتش افغانستان و مقامات دولتی بوده است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، ارتش افغانستان با انتشار تصاویری از داخل پایگاه هوایی بگرام نگاهی اجمالی و بی‌سابقه از آنچه مرکز جنگ آمریکا برای براندازی طالبان و القاعده گفته می‌شد، ارائه داد. این پایگاه شامل مسیرهای متصل‌کننده سربازخانه‌ها و ساختمان‌هایی شبیه آشیانه هواپیماست. ۲ باند فرودگاه و بیش از ۱۰۰ پارکینگ برای جنگنده‌ها وجود دارد که دیواره‌هایی محکم دارد که در برابر انفجار مقاوم است. یکی از باندهای فرودگاهی ۳۶۶۰ متر طول دارد که در سال ۲۰۰۶ ساخته شده است. یک سالن استراحت، یک بیمارستان ۵۰ تختخوابی و چادرهای بزرگ حاوی وسایلی چون مبلمان نیز در پایگاه وجود دارد. مقام‌های ارتش افغانستان اما درباره تخلیه بگرام می‌گویند آمریکایی‌ها پس از ۲۰ سال بدون هیچ اطلاع قبلی، برق را خاموش کردند، در را بستند و از پایگاه بگرام خارج شدند. فرمانده جدید و افغان این پایگاه ۲ ساعت بعد، از رفتن آنها مطلع شد. ژنرال میر‌اسدالله کوهستان گفت: شایعاتی شنیدیم مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها بگرام را تخلیه کرده‌اند و در نهایت ساعت ۷ صبح روز دوشنبه متوجه شدیم این قضیه که آنها از بگرام رفته‌اند، صحت دارد. به گفته مقام‌های ارتش افغانستان، پیش از آنکه ارتش بتواند کنترل بگرام را که درست یک ساعت با کابل فاصله دارد، به دست بگیرد، این پایگاه هوایی از سوی گروهی کوچک از غارتگران مورد هجوم واقع شد و آنها سربازخانه‌ها را یکی پس از دیگری مورد غارت قرار دادند.

 

* ضربه مهلک آمریکایی‌ها به محیط‌زیست افغانستان

در پی انتشار اخباری درباره انفجارهای مکرر در پایگاه‌های آمریکا و ناتو در افغانستان که با هدف تخریب تاسیسات الکترونیکی، خودروهای زرهی و ادوات سنگین مستقر در این پایگاه‌ها از سوی نیروهای آمریکایی و ناتو انجام گرفته است، اداره‌ ملی حفاظت محیط‌زیست افغانستان از این نیروها خواسته با از بین ‌بردن تجهیزات نظامی و وسایل الکترونیکی‌شان محیط‌زیست افغانستان را آلوده نکنند. این اداره‌ روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد تجهیزات نظامی که توسط این نیروها هنگام تخلیه‌ پایگاه‌های در ولایات افغانستان تخریب می‌شود، حاوی «خطرناک‌ترین مواد شیمیایی» است. این اداره با اشاره به پایگاه بگرام، بزرگ‌ترین پایگاه نیروهای آمریکایی در افغانستان گفت این نیروها تمام تجهیزات نظامی و الکترونیکی خود را در این پایگاه منفجر و نابود کرده‌اند. اداره‌ ملی حفاظت محیط‌زیست افغانستان افزود مسؤولان در شهرستان بگرام ولایت پروان نیز وقوع انفجار در داخل پایگاه بگرام را تأیید کرده‌اند. بر اساس اعلام این اداره، انفجار این تجهیزات در داخل این پایگاه آسیب‌های جدی به محیط‌زیست بویژه هوا، آب و خاک وارد کرده است. در همین حال، این نهاد تأکید کرده است نیروهای خارجی باید با تمکین به قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی از تخریب و انفجار این تجهیزات در پایگاه‌های‌شان خودداری کنند. اداره‌ ملی حفاظت محیط‌زیست با توجه به مواد کنوانسیون‌های بین‌المللی درباره قوانین محیط‌زیستی و انتشار مواد شیمیایی خطرناک، نگرانی‌های خود را قبلا در نامه‌های رسمی به سفارت آمریکا در کابل، پایگاه نظامی بگرام و دفاتر فرماندهی پلیس و ولایت‌پروان اعلام کرده بود. 

***